روستای رویین در شهرستان اسفراین استان خراسان شمالی واقع در شمال شرق ایران، به فاصله 26 کیلومتری شمال اسفراین و 52 کیلومتری جنوب شرقی بجنورد، به مختصات E057, 29.556 و N37, 12.210 و راتفاع 1650 متر از سطح دریا قرار دارد.

روستای رویین از توابع بخش مرکزی شهرستان اسفراین است. رویین از لحاظ تیپولوژی دره ای و از نظر مورفولوژی خطی است که به دلیل محدودیت توسعه کالبدی، در امتداد دره محل استقرار خود کشیدگی طولی پیدا کرده است.

روستای رویین در منطقه کوهستانی آلاداغ، در دره رویین واقع شده است و دور تا دور آن را ارتفاعات فراگرفته اند. این روستا از شمال شرق به کوه پس کوه، از شمال و شمال غرب به کوه بالازار، از غرب و شمال غرب به کوه شامیران و از غرب به روستاهای محمودی و عراقی محدود می شود. رودخانه دائمی رویین از میان روستا جریان دارد و آب و هوای روستا معتدل کوهستانی است. روستای رویین بیش از 500 سال قدمت دارد. بافت قدیمی، بارگاه امامزاده اسحاق و تپه های باستانی اطراف روستا نشانه های قدمت این روستاست. مردم به زبان فارسی سخن می گویند. مسلمان و شیعه مذهب هستند.

درآمد اکثر مردم روستا از زراعت، باغداری، دامداری، صنایع دستی و گردشگری تامین می شود. محصولات عمده شامل نخود، عدس، گندم و جو است. گیلاس، آلبالو، هلو، انگور، گردو و بادام از محصولات باغی روستاست و سیب روستای رویین بسیار معروف است. پرورش گاو و گوسفند و فراوری محصولات دامی مانند دوغ، ماست، کشک، شیر، کره، گوشت قرمز و عسل در روستا رواج دارد.

زنان روستای رویین در کنار فعالیت های زراعی به تولید انواع صنایع دستی از جمله پارچه، دستمال، حوله، چتایی و چادرشب می پردازند. بطوری که در اغلب خانه ها دستگاههای پارچه بافی دستی و ریسندگی وجود دارد و این روستا را به مرکز صنایع دستی پارچه بافی ایران بدل کرده است.

روستای رویین بافت مسکونی متمرکزی دارد و در درون دره استقرار یافته است. کوچه های پیچ در پیچ و باریک، خانه های گلی با سقف مسطح و دیوارهای گل اندود از ویژگیهای معماری روستاست. اکثر خانه ها در دو طبقه ساخته شده اند که طبقه زیرین به انبار، کاهدان و طویله اختصاص دارد و طبقه بالا نیز محل سکونت خانواده است. مصالح بکار رفته در بناهای قدیمی گل، سنگ، خشت، آجر و چوب است. در ساخت خانه های جدید از سیمان، گچ و تیرآهن استفاده می شود.

نحوه استقرار روستا در درون دره، چشم انداز زیبایی در تمام فصول سال پدید می آورد. ارتفاعات سر به فلک کشیده آلاداغ، با پوشش گسترده گیاهان مرتعی و دارویی مانند کاسنی، گون، کاکوتی، زیره، پوپک و غیره زیبایی مسحور کننده ای دارد. کشتزارها و باغ های انبوه میوه به خصوص در نیمه اول سال، زیباییهای دره و ارتفاعات را دو چندان می کنند. جریان رودخانه دائمی رویین در دره رویین، با چنارهای قدیمی و بلند در حاشیه، جلوه های منحصر به فردی پدید آورده اند.

آرامگاه شاهزاده (امامزاده) اسحاق از آثار مذهبی روستاست. مسجد و مدرسه قدیمی روستا بسیار جالب توجه است. سرچشمه، زو، کوچه باغها و دالان ها، کلاته هاشم، درقاله، کوه رمنه، حمام قدیمی، کوچه گبرها، دستگاههای نساجی و ریسندگی، چنارهایی با قدمت بیش از 800 سال، کوهنوردی در دره رویین و... سایر جاذبه های روستا هستند.

بافت پلکانی روستا همراه با چشم انداز درختان بلند چنار زیبایی وصف ناپذیری پدید آورده است که برای گردشگران جالب و جذاب است.

کشتی باچوخه ورزش محلی و بومی روستاست. ساز قشمه و ترانه های محلی در روستا رواج دارد و در مراسم عروسی و جشن های مردم نواخته و خوانده می شود.

پوشاک اغلب مردان و زنان میانسال و کهنسال روستا محلی است. در مراسم و جشن های خاص مانند عروسی، از لباس های رنگارنگ محلی با زیورآلات استفاده می کنند.

انواع کباب و خورشت در روستا تهیه می شوند. فرآورده های لبنی و عسل به وفور یافت می شود. انواع کشک و کله جوش، دو غذای محلی رایج در روستای رویین است. روستا امکانات پذیرایی و اقامتی از جمله رستوران محلی، اقامتگاه بومگردی و خانه های محلی جهت اقامت دارد. پیشنهاد می شود در سفر به شمال شرق ایران و خراسان شمالی از این روستا دیدن نموده و از غذاهای محلی، محصولات روستایی و صنایع دستی نساجی های دستبافت آن بهره مند شوید.

منابع:

• سفر تحقیقاتی تیم شگفتی های ایران به روستای رویین اسفراین
• کتاب راهنمای گردشگری روستاهای ایران (4)، نوشته حسن زنده دل، نشر ایرانگردان، چاپ اول 1386، 9789646635791
• بروشور روستای نمونه گردشگری رویین، اقامتگاه بومگردی وصال رویان