مهارت های سنتی لنج سازی و لنج رانی ایرانی در خلیج فارس در فهرست جهانی میراث فرهنگی ناملموس نیازمند حفاظت فوری ثبت شده است. لنج های ایرانی به طور سنتی با دست ساخته می شوند و مردم سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان به منظور سفرهای دریایی، تجارت، حمل و نقل، ماهی گیری و غواصی برای جمع آوری مروارید از آن ها استفاده می کنند.
دانش سنتی که در مهارت لنج سازی جمع شده شامل ادبیات شفاهی، هنرهای نمایشی و جشنواره ها می شود. به علاوه قایق رانی و روش های ناوبری و پیش بینی آب و هوا با مهارت های لنج رانی و مهارت های ساخت قایق چوبی ارتباط بسیار دارد. دانش ناوبری که برای لنج رانی استفاده می شود، به طور سنتی از پدر به پسر منتقل می شده است. ناوبران ایرانی قادر بودند موقعیت کشتی را با توجه به موقعیت خورشید، ماه و ستاره ها تعیین کنند. آن ها فرمول های خاصی را برای محاسبه طول و عرض جغرافیایی و همچنین عمق آب به کار می برند. هر بادی دارای اسم است که همراه با رنگ آب یا ارتفاع امواج برای پیش بینی آب و هوا کاربرد دارد.
موسیقی و ریتم خاص بخش جدایی ناپذیر لنج رانی در خلیج فارس است و ملوانان در حین کار ترانه های خاصی را می خوانند. این روزها جامعه شاغل در این بخش محدود است و عمدتا شامل افراد مسن می شود. لنج های چوبی با فایبرگلاس های ارزان قیمت جایگزین شده اند و کارگاه های ساخت لنج تبدیل به مغازه تعمیر لنج های قدیمی شده اند.
فلسفه، پیش زمینه آیینی، فرهنگ و دانش سنتی لنج رانی در خلیج فارس به تدریج در حال محو شدن است، در حالی که برخی از مراسم مرتبط در مکان های معدودی همچنان برگزار می شوند.
همچنان در سرتاسر نوار ساحلی جنوب ایران، شامل خلیج فارس، دریای عمان و جزیره ها، بخصوص بنادر محلی می توان لنج ها و بعضا کارگاه های لنج سازی و آداب و رسوم مرتبط را مشاهده نمود.
منابع:
- سفر تحقیقاتی تیم شگفتیهای ایران به کارگاه های لنج سازی جزیره قشم و نوار ساحلی جنوب ایران
- کتاب شناسایی مسیرهای گردشگری با رویکرد میراث جهانی ثبت شده ایران توسط سازمان یونسکو، ترجمه و تالیف آرش نور آقایی و سارا سادات مکیان، انتشارات مهکامه، چاپ اول 1394، شابک: 9786007127452
قدرت گرفته از CComment