شهر زیر زمینی اویی در زیر بافت شهر نوش آباد کاشان در استان اصفهان و در موقعیت E51,26.284 و N34,4.624 و ارتفاع 945 متر از سطح دریا واقع است. 

آنجه به نام شهر زیر زمینی معروف است در واقع پناهگاهی است که در زمان نا امنی و حمله دشمن مورد استفاده قرار می گرفته و بصورت ساختارهای متراکم، پیچیده و گسترده ای چون دالانهای باریک و تو در تو و اتاقهایی با ابعاد کوچک به عمق تقریبی 12 متر زیر سطح زمین ساخته شده است. مجموعه اویی در زیر بافت قدیم شهر شکل گرفته و تا سطح کنونی شهر نیز گسترده شده است. وسعت این شهر به دلیل ارتباط میان محلات و حفاظت از جان و مال مردم در مواقع ناامنی زیاد بوده و در دو سطح افقی و عمودی گسترش یافته است.

غیر از ورودی اصلی ارتفاع تمام قسمتهای اویی به قد طبیعی یک انسان و بین 170 تا 180 سانتیمتر است. بر سطح دیوارها و در فواصل اندک، جای پیه سوز به چشم می خورد. در بعضی قسمتها نیز درون دیوار، سکوهای کوتاهی جهت نشستن ایجاد شده است که در بعضی از اتاقها تبدیل به طاقچه جهت قرار دادن اشیا می شود. سیستم تهویه شهر زیر زمینی نوش آباد از طریق کانالهایی بوده که در طبقه اول و به سطح زمین ایجاد شده است. چاه های مرتبط طبقات، علاوه بر عملکرد عبور و مرور، باعث جریان یافتن هوا در طبقات پایین می شده است که در مورد چاههای قنات نیز مصداق دارد.

دسترسی به این فضاها، به دلیل قرار گرفتن در زیر زمین از طریق یک چاه و کانال باریک و کوتاه میسر می گردد. موضوع تدافعی و پناهگاه بودن این نوع معماری که در دل زمین ایجاد شده تاثیر فراوانی بر چگونگی ارایه پلان معماری آن گذاشته است. بنابراین در خصوص ورودی، دسترسی به این فضاها نمی بایست به سهولت انجام پذیرد. روشنایی این فضاها بوسیله پیه سوزهای سفالی و آب مصرفی از پایابها و قناتها تامین می شده است.

تاریخ ایجاد و استفاده از این بناها به دوران ساسانی و اوایل اسلام می رسد که در دورانهای بعد یعنی سلجوقی تا صفویه و حتی قاجار مورد استفاده بوده است. این مجموعه ارزشمند در سال 1385 در فهرست آثار ملی ثبت گردیده است. 

 منابع:

1. سفر تحقیقاتی تیم شگفتیهای ایران به شهر زیر زمینی اویی
2. بروشور شهر زیر زمینی اویی