آبشار سنگان در استان تهران، شهرستان تهران، بخش کن، جنوب رشته کوه های البرز مرکزی، به فاصله 20 کیلومتری شمال غرب تهران، در مسیر کن- سولقان، شمال روستای سنگان بالا، به مختصات E051, 12.354 و N35, 53.757 و ارتفاع حدود 2600 متر از سطح دریا واقع است.

آبشار سنگان حدود 30 متر ارتفاع دارد که در مسیر قبل و بعد آن نیز آبشارهای متعدد کوچکتری واقع اند. ارتفاعات پهنه سار و چشمه شاهی که بصورت شمالی- جنوبی در ناحیه کوهستانی کن و سولقان قرار دارند، به صورت ستیغ نسبتا مرتفعی در حد فاصل دره سنگان تا دره خور و سیچان واقع شده اند و دارای قلل متعددی هستند. سرچشمه اصلی آبشار سنگان زیر کمربند بسیار معروف صخره ای این قلل قرار دارد که به درون دره باغ سنگون سرازیر می شود. گرچه دره باغ چند چشمه سار کوچک دیگر نیز دارد، ولی ورود آب سرازیر از آبشار، به آبیاری این دره کمک بسزایی می کند.

برای دسترسی به آبشار سنگان از منطقه شهران واقع در شمال غرب تهران، به جاده امامزاده داوود رفته و پس از عبور از کن و سولقان به روستای زیبای سنگان می رسیم. مسیری از بالای روستا و در امتداد آزادراه تهران- شمال به سمت آبشار سنگان می رود. از محل پارک خودرو تا آبشار مسیری حدود 4.5 کیلومتر پیاده روی در میان باغ ها در پیش است که با تابلوهای راهنما مسیر آبشار مشخص شده است. حدود 3 کیلومتر آن پیاده روی سبک و حدود 1.5 کیلومتر کوهپیمایی متوسط بر روی مسیر پاکوب شیب یالی است که در دو طرف آن دو رودخانه به موازات هم جاری است. آبشار سنگان از فاصله حدود 3 کیلومتری دیده می شود. دو مسیر پیاده روی تا نزدیک آبشار وجود دارد که مسیر بالایی کمی دورتر ولی ماشین رو با شیب ملایم تری است و مسیر پایین کوتاهتر ولی کوهستانی و با شیب تند تر، مسیر انتهایی شیب کوه در هر دو مشترک است.  از محل پارک خودرو تا آبشار در هر دو مسیر حدود 2 ساعت پیاده روی و کوهپیمایی در پیش است. اطراف آبشار محوطه ای مسطح و مناسب برای کمپ و استراحت وجود دارد. حفره غار مانند کوچکی نیز در کنار آبشار به چشم می خورد که برای کمپ مناسب است.

مجموعه روستایی سنگان از توابع بخش کن در 14 کیلومتری شمال غربی تهران واقع شده است. روستای سنگان از سطح دریا بین 2069 تا 2100 متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و مطبوع و در زمستان سرد و برفی است. کوه های دزد سیاسر، بند بارو، پشت بند، سیاسنگ و دره های وی یک، ده پیران، در تگ، گوک، لرتان و دشت قاضی نیز در اطراف سنگان قرار دارند. سنگان از سه منطقه سنگان بالا، میان سنگان و سنگان پایین تشکیل شده است که دلیل این تفکیک، موقعیت و جهت شبکه آب های روان، توپوگرافی و موقعیت روستا، روابط اجتماعی و ارتباطات محله ای است. جمعیت سنگان بالغ بر 2000 نفر است که بخشی از آنرا مهاجرین تشکیل می دهند. اهالی سنگان شیعه بوده و اغلب آن ها به باغداری و تولید گیلاس، آلبالو و گردو اشتغال دارند.

مجموعه روستایی سنگان از آب آشامیدنی، برق، تلفن و مرکز بهداشتی برخوردار است. در میدان اصلی روستا چند رستوران کوچک نیز در فصول مناسب آماده پذیرایی از گردشگران هستند. نزدیکترین پاسگاه در 20 کیلومتری در ابتدای جاده امامزاده داوود و نزدیک پمپ بنزین در 7 کیلومتری و در سولقان قرار دارد. باغات و طبیعت زیبای سنگان به همراه رودخانه سنگان که از کنار روستا عبور می کند، مناظر بدیعی را بوجود آورده است. منطقه سنگان علاوه بر جاذبه های طبیعی فراوان با دارا بودن مقبره های متعدد امامزادگان از جمله امامزاده عمادالدین پدر امامزاده داوود، امامزاده قاسم، امامزاده علاالدین و امامزاده عقیل از برادران امامزاده داوود که به نوادگان امام زین العابدین نسبت داده می شوند از جاذبه های مذهبی فراوانی نیز برخوردار است.

در هر چهار فصل می توان به آبشار مراجعه نمود، لیکن بهترین زمان مراجعه به آبشار فصل بهار است. در زمستان که آبشار یخ می زند، منظره طبیعی زیبایی خلق می کند. اقامتگاه بومگردی ارگ سنگی سنگان و موزه گیاهان دارویی نیز در ابتدای مسیر پیاده روی امکان اقامت شبانه را فراهم می نماید.

منابع:

• سفر تحقیقاتی تیم شگفتی های ایران به آبشار و روستای سنگان
• کتاب سیمای فرهنگ و طبیعت استان تهران،نوشته علی مقیم و عبدالله عباس زاده، انتشارات کریمخان زند، چاپ اول 1391، شابک: 9786009168798
• کتاب راهنمای میدانی آبشارهای ایران، نوشته مجید اسکندری، انتشارات ایرانشناسی، چاپ اول 1397، شابک: 9786008351160
• کتاب روستاهای هدف گردشگری استان تهران، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران، بهار 1391