محوطه باستانی نقش رجب در سه کیلومتری شمال تخت جمشید، در شهرستان مرودشت استان فارس و حدود 60 کیلومتری شمال شرقی شیراز به مختصات E52, 53.240 و N29, 57.991 و ارتفاع حدود 1620 متر از سطح دریا واقع است.

در نقش رجب، شماری نقش برجسته سنگی از اوایل دوران ساسانیان برجای مانده است. هرچند که این مکان بسیار کوچک است، اما شامل چهار نقش برجسته مهم ساسانی است که در سه گوشه فرورفتگی کوه مهر (رحمت) قرار دارند. ویژگی بارز نقوش برجسته عصر ساسانی در این چهار کنده کاری به خوبی نمایان است. از خلال این تصاویر که پادشاهان را در حال دریافت فر ایزدی از خدایان ایرانی، یا آنها را در میان ملازمان و همراهان خود نشان می دهد، شکوه و غرور یک سلسله جدید و قدرتمند مشهود است.

نخستین پادشاهان ساسانی که از پارس برخواستند، در راستای علاقه به زادگاه خویش و برای بزرگداشت مراسمی چون توجیه معنوی کسب قدرت یا پیروزی بر دشمن، نقش های متعددی بر روی صخره ای حوالی شهر باستانی استخر که جایگزین تخت جمشید، پایتخت پادشاهان هخامنشی شده بود حجاری نمودند. این حجاری ها از مهمترین و باشکوه ترین آثار فرهنگی دوران ساسانی است و بر بعضی از آثار بجا مانده از زمان ساسانیان در نقش رستم هم پیشی دارد.

حجاری های باشکوه نقش رجب شامل چهار نقش برجسته است که از چپ به راست عبارتند از:

• نقش برجسته تاجگذاری اردشیر بابکان بنیانگذار و سر سلسله ساسانیان
• نقش برجسته و سنگ نوشته کرتیر مغ بزرگ زرتشتی
• نقش برجسته شاپور اول ساسانی و درباریان
• نقش برجسته تاجگذاری شاپور اول ساسانی (پسر اردشیر بابکان و جانشین او)

دسترسی به نقش رجب در مسیر تخت جمشید به نقش رستم پس از طی مسافت حدود سه کیلومتر و گذر از مجاورت شهر باستانی استخر در سمت راست جاده در داخل شکاف کوه می باشد.

پیشنهاد می شود در سفر به استان فارس و بازدید از تخت جمشید و نقش رستم از این جاذبه باستانی نیز بازدید داشته باشید.

منابع:

• سفر تحقیقاتی تیم شگفتی های ایران به نقش رجب
• کتاب مجموعه راهنمای جامع ایرانگردی (14) استان فارس، نوشته حسن زنده دل و دستیاران، نشر ایرانگردان، چاپ اول بهار 1377، شابک: 9646635063
• کتاب 8 روز در فارس، نوشته ستاره معتضدی، کتاب نشر نیک، چاپ اول: 1393، شابک: 9786005906912
• بروشور نقش رجب، نوشته دکتر علیرضا شاپور شهبازی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، پایگاه میراث جهانی تخت جمشید