آتشکده چک چک در استان یزد، شهرستان اردکان، در مسیر یزد به طبس، به فاصله 43 کیلومتری شرق اردکان و 72 کیلومتری شمال غربی یزد، در عمق بیابان و میان کوه های اردکان و انجیره، به مختصات E054, 24.532 و N32, 20.867 و ارتفاع حدود 1730 متر از سطح دریا واقع است.
زیارتگاه پیر سبز چک چک یکی از مهمترین زیارتگاه های زرتشتیان ایران و جهان است. زرتشتیان در استان یزد زیارتگاه های متعددی دارند و نزد ایشان ارزش آن ها به هم برابری می کند. اما به دلیل موقعیت جغرافیایی و شکل منطقه، زیارتگاه چک چک از معروفیت بیشتری برخوردار بوده و هر ساله میزبان هزاران نفر از مردم ایران و سایر نقاط جهان است.
طبق افسانه ها پس از تهاجم اعراب به ایران در سال 637 میلادی، نیک بانو، شاهدخت ساسانی، به این مکان گریخت. وی دچار کمبود آب شد. چوبدستی اش را بر روی صخره ها انداخت و ناگهان آب شروع به چکه نمود و جاری شد.
وجه تسمیه چک چک به این دلیل است که چون آب به صورت چکه چکه از کوه های سنگی سخت و بریده فرو می ریزد، به چک چک یا چک چکو معروف است. پیر هم در زیارتگاه های زرتشتیان و هم در زیارتگاه های مسلمانان، به معنی رهبر و پیشوا و نشانه تقدس است. پیر سبز اشاره به خضر پیامبر دارد که با خود سرسبزی به همراه دارد. اما در نیایشگاه چک چکو، نقش خضر را زنی بر عهده دارد که با خود آب روان و سرسبزی و طراوت به همراه آورده است.
زرتشتیان در این مکان تعدادی بنای مناسب و راحت برای ایامی که به زیارت می روند ساخته اند. آن ها همه ساله از 24 خرداد به مدت چهار روز برای زیارت و نذورات در این مکان جمع می شوند. اما پیروان تقویم قدیمی همین روزها را در بهمن ماه، روزهای زیارتی می دانند. زرتشتیان در مدت زیارت، اوستا می خوانند، نذر می کنند، سدره می پوشند و پاس می دارند تخته سنگی را که نیک بانوی پارسی، دختر یزدگرد سوم را پناه داد.
آتشکده پیر سبز دارای دری برنجین و مزین به تمثال زرتشت می باشد. نمای چشمگیر آن ارزش صعود از سربالایی را دارد. برای زیارت پیر سبز از دویست و پنجاه پله بالا می روند و وارد غاری می شوند. روی کف سبز مرمری غار، آتشدان و مجمری فلزی قرار دارد که بازدید کنندگان درون آن عود و کندر می سوزانند. جایگاه آتش مقدس جاودانه هم همین جاست که موبد چک چکو از آن نگهداری می کند.
درخت بزرگی نیز درون زیارتگاه سبز شده که زرتشتیان عقیده دارند چوب دستی نیک بانو بوده و با چکه های آبی که از دیواره غار روی آن چکیده، تبدیل به درختی کهن شده است.
پیشنهاد می شود در سفر به استان یزد و شهرستان اردکان از این جاذبه منحصر به فرد تاریخی-فرهنگی و طبیعی بازدید نموده و با آیین باستانی ایران بیشتر آشنا شوید.
منابع:
- سفر تحقیقاتی تیم شگفتی های ایران به معبد آتشکده پیر سبز چک چک اردکان یزد
- کتاب جایگاه نور و آتش در آیین زرتشت، نوشته مهرداد قدردان، انتشارات افق پرواز، چاپ اول سال 1388، شابک: 9789649576596
- کتاب مناسبت های ایرانی، نوشته مهرداد کریمی و همکاران، انتشارات بنیاد ایرانشناسی، چاپ اول سال 1395، شابک: 9789648776935
- کتاب راهنمای کامل جیبی ایران، نوشته وحید رضا اخباری، انتشارات راهنمای سفر، چاپ اول تابستان 1396، شابک: 9786007422687
- کتاب ایران 1001، 100 میراث ایران، نوشته آرش نورآقایی و همکاران، نشر اگر، چاپ اول سال 1398، شابک: 9786009315888
- کتاب آشنایی با جاذبه های گردشگری ایران، نوشته حسین یاوری و معصومه ظفری، انتشارات آذر، چاپ اول 1391، شابک: 9789647901949
- راهنمای ایران سفر، نوشته محمد حسین لاجوردی و حامد همراه، انتشارات بافرزانگان، چاپ سال 1392، شابک: 9786006919010
- کتاب اطلس راه های ایران، نوشته سعید بختیاری، انتشارات گیتاشناسی، چاپ اول، سال 1396، شابک: 9789643424817
- کتاب جاذبه های گردشگری ایران، نوشته مسعود سنوبری، چاپ اول، سال 1388، شابک: 9789640443842
- بروشور اردکان پایتخت گفتگوی تمدن ها، راهنمای گردشگری شهرستان اردکان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان اردکان
- بروشور اردکان دیار عالمان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد
- کتاب یونان کوچک، نوشته علی سپهری اردکانی، انتشارات قداست، چاپ دوم، سال 1391، شابک: 9647956223
- کتاب گنجینه اردکان، نوشته علی سپهری اردکانی، انتشارات قداست، چاپ اول، سال 1387
- کتاب تاریخ اردکان، نوشته علی سپهری اردکانی، انتشارات حنین اردکان، چاپ اول، سال 1374
قدرت گرفته از CComment