قلعه رودخان در استان گیلان در فاصله 25 کیلومتری جنوب غربی شهر فومن به مختصات N37,03.881 و E49,14.515 و h720 m واقع شده است.
برای دسترسی به این قلعه کوهستانی پس از عبور از روستای قلعه رودخان به منطقه نمونه گردشگری قلعه رودخان می رسیم. پس از توقف وسیله نقلیه در این محل، پیاده روی نیمه سنگین حدود 2 کیلومتر در مسیر جنگلی و لغزنده در دل طبیعت منحصر به فرد و درختان سر به فلک کشیده به قلعه رودخان می رسیم.
قلعه رودخان وجه تسمیه قلعه ای در کنار رودخانه است و در کاوشهای باستان شناسی 935 پله در آن یافت شده که به قلعه هزار پله نیز شهرت دارد. این قلعه به طول حدود 500 متر و مساحت تقریبی 22300 متر مربع سراسر دو قله را احاطه کرده و بوسیله 44 برج و باروهایی مستحکم به طول 1260 متر که از پستی و بلندیهای کوه و عوارض طبیعی تبعیت می کند محصور شده است. و در خود دارای چشمه و آب انبار (سردخانه) نیز می باشد. این بنای سنگی و آجری که آثار کوره آجر پزی نیز در آن موجود است با ملات گچ، ساروج، آهک و خاکستر بنا شده. قدمت ساخت این بنا دقیق مشخص نیست ولی به اوایل اسلام و دوران سامانیان می رسد که در دوره سلجوقیان، دوره زندیه و دوره های مختلف مورد بازسازی، مرمت و استفاده قرار گرفته است و در حال حاضر جزو عجایب هفت گانه گیلان شمرده می شود. قلعه شامل شاه نشین، آب انبار (سردخانه)، ورودی قلعه، درب اضطراری (درب فرار)، کتیبه سردر ورودی اصلی (که اکنون در موزه رشت نگهداری می شود) و بنای چهار طاقی (زندان) است. اغلب برجها دو طبقه بوده که دسترسی به طبقه دوم از پله های بیرون برج می باشد.
در ضلع جنوبی قلعه رودخان کوه مرتفعی است که غاری به ارتفاع 3 متر، عرض 4 متردر دهانه ورودی و عمق 500 متر که محل نگهبانی سربازان قلعه بوده است در آن وجود دارد. در انتهای غار کانالی 6 متری حفر شده که دهانه آن کم کم کوچکتر می شود و به اتاقچه ای در بالای غار راه دارد. این غار بطور کامل بر قلعه رودخان مشرف است.
برای دیدن قلعه رودخان باید حدود 4 ساعت از تهران رانندگی کنید و حداقل یک روز کامل بدان اختصاص دهید. بهترین زمان بازدید از قلعه اوایل اردیبهشت پیشنهاد می شود.
منابع:
- سفر تحقیقاتی تیم شگفتیهای ایران به قلعه رودخان
- کتاب قلعه رودخان بزرگترین دژ گیلان- نوشته: آذر صادقی نژاد مقدم- چاپ اول 1386- انتشارات گنجینه هنر- شابک: 9789648756111
- بروشور قلعه رودخان- سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری
- فیلم مستند قلعه رودخان