ارگ راین بر فراز تپه ای در جنوب غربی شهر کنونی راین، در شهرستان راین، استان کرمان، جنوب شرقی ایران، در حدود 100 کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان و 115 کیلومتری شمال جیرفت، به مختصات E057, 26.309 و N29, 35.634 و ارتفاع حدود 2155 متر از سطح دریا واقع است.
ارگ راین مهمترین جاذبه گردشگری شهرستان راین است. ارگ راین با مساحتی حدود 22000 متر مربع بعد از ارگ بم به مساحت 240000 متر مربع و شهر بلقیس اسفراین به مساحت 51800 متر مربع، سومین بنای خشتی بزرگ ایران است.
دور تا دور قلعه را حصاری بلند در بر گرفته که ارتفاع آن بیش از 10 متر است. تنها ورودی قلعه از سمت دیوار شرقی است که با سردر بزرگ و با شکوه به محوطه داخلی راه دارد. قلعه اجزایی از جمله بازار، مسجد، زورخانه و عامه نشین دارد. قلعه راین یکی از مهم ترین آثار بجا مانده از تاریخ کهن پیش از اسلام و دوران ساسانیان در این منطقه است. قلعه هایی با قدمت و سابقه بیشتر در این منطقه وجود داشته که بر اثر حوادث از بین رفته اند.
راین با قدمت و تمدن کهن در زمان ساسانیان بواسطه قرار گرفتن در بزرگراه غرب به شرق و راه کرمان به جیرفت و بندرعباس، موقعیتی مناسب داشته و یکی از مراکز داد و ستد کالا و همچنین بافت پارچه های ارزشمندی بوده است که حتی به مناطق دور مانند مصر نیز صادر می شد. این منطقه در گذشته یکی از مراکز ساخت صنایع دفاعی مانند شمشیر و تفنگ نیز بوده است. وزیری نویسنده کتاب جغرافیای کرمان، راین را چنین توصیف کرده است: باغستانی فسیح، مرغزاری نزه و بدیع، آبش با سلسبیل برادر و هوایش با فردوس برابر.
در زمان یزدگرد سوم ساسانی، اعراب به فرماندهی مجاشع ابن مسعود سلمی، هنگام فتح ایالت کرمان، نتوانستند به قلعه راین که دژی مستحکم بود وارد شوند. در قرن ششم هجری قمری، جنگ بهرام شاه با ملک ارسلان در نزدیک همین قلعه بوقوع پیوست که راینی ها از قلعه خارج شدند و به نفع ملک ارسلان جنگ را به پایان رساندند.
کوه هزار به ارتفاع 4501 متر مرتفع ترین قله جنوب ایران و ارتفاعات مرکزی و چهارمین قله بلند کشور است. این کوه سرچشمه اصلی هلیل رود است. دامنه این کوه با وسعت 900 کیلومتر مربع روستاهایی از جمله دودران زیارتگاه و گیشیگان و همچنین مرتفع ترین مناطق مسکونی ایران، روستاهای باب زنگی و اردیکان با ارتفاع بیش از 3300 متر را در خود جای داده است. آبشار راین در 14 کیلومتری شهر راین، دهانه های آتشفشانی قلعه حسنعلی در 30 کیلومتری جنوب شرقی شهر راین، دره اردیکان، امامزاده شیر خدا، امامزاده سید علی، امامزاده زید، چنارهای هزار ساله، سرو چهارصد ساله و چشمه های آب معدنی از دیگر جاذبه های گردشگری راین هستند. این منطقه به واسطه ارتفاع بلند یکی از مناطق سرد و ییلاقی استان کرمان محسوب می شود.
از جمله صنایع دستی معروف راین بافت فرش دستبافت و صنعت فلز کاری است. کارد و چاقوی ساخت صنعتگران راین معروف و مشهور است. ارگ راین سالانه میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است و پیشنهاد می شود در سفر به استان کرمان از این بنای باستانی باشکوه بازدید داشته باشید.
منابع:
- سفر تحقیقاتی تیم شگفتی های ایران به ارگ راین
- کتاب فیروزه کویر، راهنمای گردشگری استان کرمان، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان، چاپ هفتم نوروز 1394
- کتاب شناخت شهرهای ایران، نوشته عبدالحسین سعیدیان، انتشارات علم و زندگی، چاپ دوم 1383، شابک: 96490052805
- کتاب پیک سفر، نیازمندیهای گردشگری استان کرمان، ستاد اجرایی خدمات سفر استان کرمان، چاپ چهارم: بهار 1394، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان
- نقشه راهنمای گردشگری راین، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان، معاونت امور گردشگری اداره بازاریابی و تبلیغات