قلعه جمهور یا قلعه جاویدان (دژ بذ یا بذ قالاسی) که امروزه به نام قلعه بابک معروف است، در 7 کیلومتری جنوب غربی کلیبر، در 190 کیلومتری شمال شرق تبریز، در استان آذربایجان شرقی، واقع در شمال غربی ایران به مختصات N38,50.29 و E046,58.838 و ارتفاع 2385 متر از سطح دریا واقع است.
اطراف این قلعه را از هر طرف دره هایی به عمق 400 تا 600 متر فرا گرفته است و تنها یک راه بز رو دارد.
از همین جا بود که بابک خرمدین و یارانش به مدت 22 سال سپاهیان عرب را که برای سرکوب جنبش و قیام او آمده بودند، در کوهها و گردنه ها سرگردان کرد و با شبیخون های خود آنان را از دم تیغ گذراند و به شکست وادارشان کرد.
در کشفیات و تحقیقات باستان شناسی، آنچه از قلعه جمهور به دست آمده عبارتند از: تنورهای متعدد پخت نان، سفالینه های منقوش و لعابدار، سکه هایی از دوران اتابکان آذربایجان و هزاراسپیان (قرن های 6 و 7 هجری) که وجود حکومتی در منطقه را در زمان های یاد شده نشان می دهد.
برای مراجعه به قلعه بابک می توان با طی مسیر حدود 183 کیلومتر از تبریز به اهر و کلیبر رفته و در مسیری کوهستانی پس از طی حدود 7 کیلومتر راه آسفالت به نقطه آغازین مسیر به مختصات N38,51.451 و E046,59.393 و ارتفاع 1850 متر رسید. از این نقطه می توان بصورت پیاده به قلعه رفت که حدود 5 ساعت کوهپیمایی متوسط در مسیر رفت و برگشت پیش رو است. خودروهای دو دیفرانسیل نیز در محل خدمات ارائه می کنند. بطوریکه از مسیر خاکی تا نقطه N38,50.694 و E046,58.390 و ارتفاع 2175 متر رسیده که از آنجا تا قلعه حدود 1900 متر کوهپیمایی متوسط که حدود 1.5 ساعت رفت و برگشت خواهد بود، باقی است.
پیشنهاد می شود در سفر به منطقه شمال غرب ایران حتما از این جاذبه تاریخی دیدن نمایید. در سفر به منطقه کلیبر می توانید از سایر جاذبه های منطقه از جمله پل خدا آفرین، برج قارلوجا، زیارتگاه شاهزاده قاسم، عمارت آینالو، کلیسای ونیق، پل یتروان، قله دره سی، سواحل رود مرزی ارس و جنگل های ارسباران نیز دیدن کنید.
محصولات باغی نظیر گردو، ذغال اخته، همچنین ورنی بافی، جاجیم بافی و گلیم بافی از جمله سوغات و صنایع دستی منطقه اند.
منابع:
- سفر تحقیقاتی تیم شگفتی های ایران به قلعه بابک
- کتاب راهنمای قلعه های ایران، نوشته حسن زنده دل، نشر ایرانگردان، چاپ اول 1387، شابک: 9789646635432
- کتابچه آذربایجان سر ایران است، گذری کوتاه بر توانمندی های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی