روستای ابیانه در مرکز ایران، استان اصفهان، بخش مرکزی شهرستان نطنز، در دامنه کوه کرکس و حاشیه کویر به مختصات E51,35.355 و N33,35.239 و ارتفاع حدود 2250 متر از سطح دریا واقع است. برای دسترسی به روستا از کیلومتر 54 جاده آسفالت کاشان به نطنز، یک جاده فرعی و آسفالت منشعب می شود که پس از پشت سر گذاشتن 24 کیلومتر و گذر از چند روستا به ابیانه می رسد.

این روستا که قدمتی در حدود 2500 سال دارد همچون موزه ای زنده است که معماری و سنت های آن از زمان ساسانیان تا اواخر قاجار، بصورت سنتی به یادگار مانده است. دیوار خانه ها که خشت هایش از خاک سرخ مسی رنگ ساخته شده، در آسمان آبی روستا منظره زیبایی را پدید آورده است. بافت سنتی یک دست خانه ها، پنجره های مشبک و درهای چوبی قدیمی و اصیل که کنار برخی از درها دو سکوی بزرگ برای نشستن در نظر گرفته شده و اغلب دارای دو کوبه در مردانه و زنانه هستند، معماری متناسبی را ایجاد نموده است.

در کوچه ها، اهالی روستای ابیانه، زن و مرد، کوچک و بزرگ، پیر و جوان، اغلب لباس سنتی به تن دارند. چارقد گل دار و تنبان پر چین زن ها و شلوار مشکی گشاد مردان خودنمایی می کند. لباس عروس در این روستا بعنوان گنجینه ای از مادر به دختر می رسد.

از دیدنیهای روستای ابیانه می توان به خانه غلام نادرشاه، خانه نایب حسین کاشی، زیارتگاه امام زادگان یحیی و عیسی از نوادگان امام موسی کاظم (ع)، زیارتگاه هینزا در زیر صخره کوه و در کنار آب چشمه و قنات هینزا مربوط به دوره صفویه، موزه مردم شناسی، آسیاب، دژآتون، سه قلعه از جمله قلعه پال هامونا (تخت هامان) در جنوب غربی ابیانه با بیش از 200 سال قدمت، مسجد حاجتگاه از دوران صفویان، مسجد و حسینیه پرزله از دوران ایلخانان، مسجد جامع مربوط به دوران سلجوقیان، آب انبار قدیمی، خانقاه، درختان کهنسال، آتشکده هارپاک و چهارطاقی آتشگاه یادگار عهد هخامنشیان و ساسانیان اشاره نمود. برفراز تپه پلهومونه در مقابل روستا می توان چشم انداز کاملی از روستا داشت.

جدای از طبیعت زیبای ابیانه، ارزش روستا به فرهنگ، آداب و رسوم ابیانه است. مراسم نخل گردانی، جغجغه زنی، چهارشنبه سوری و سایر اعیاد ملی و مذهبی از جمله عید نوروز، عید فطر، عید قربان و دیگر مناسبت های مشابه، با نغمه های فولکلوریک، همنوایی ترانه خوانی و سازهای زهی و کوبه ای برگزار می شود.

اقتصاد روستا براساس باغداری، دامداری، صنایع دستی و گردشگری استوار است. سیب، گلابی، خرمالو، بادام، گردو و خشکبار از عمده محصولات باغی و گوشت، فرآورده های لبنی مانند کره، روغن حیوانی، دوغ، کشک  وقره قوروت از جمله محصولات دامی روستا به شمار می آیند. انواع آش، آبگوشت و گیبا از جمله غذاهای محلی ابیانه و مورد توجه گردشگران هستند.

لباس سنتی اهالی روستا به منظور گرفتن عکس یادگاری و گشت و گذار در روستا به گردشگران کرایه داده می شود. همچنین امکانات اقامتی در هتل ابیانه و خانه های محلی روستا برای گردشگران موجود است. پیشنهاد می شود در سفر به مناطق مرکزی ایران و در مسیر کاشان به اصفهان و یزد از این جاذبه گردشگری دیدن نمایید.

منابع:

• سفر تحقیقاتی تیم شگفتی های ایران به روستای ابیانه
• کتاب نگاهی به ابیانه، نوشته فریده گلبو(کردوانی)، انتشارات ایران شناسی، چاپ اول، بهار 1388، شابک 9789642725359
• کتابچه ابیانه یادگار ایران باستان، مهدی قربانی زاده ابیانه، دهیاری ابیانه، پایگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ابیانه، چاپ سوم، بهار 1396
• کتاب راهنمای گردشگری روستاهای ایران، جلد 6، نوشته حسن زنده دل، انتشارات ایرانگردان، سال 1386، شابک 9789646635814
• کتاب راهنمای گردشگری یکصد روستای شگفت انگیز ایران، نوشته حسن زنده دل، انتشارات ایرانگردان، سال 1388، شابک 9789646635302